Αικατερίνη

I

Όνομα αγίων της Δυτ. Καθολικής Εκκλησίας.

1. Α. της Μπολόνια (1413 – 1463). Γεννήθηκε στην Μπολόνια, ανατράφηκε όμως στη Φεράρα. Σε ηλικία 17 ετών μπήκε στο μοναχικό τάγμα της Αγίας Κλάρας. Το 1457 έγινε ηγουμένη της μονής του τάγματος αυτού έως τον θάνατό της το 1463. Εκτός από την πλούσια φιλανθρωπική της δράση, έγραψε και θρησκευτικούς ύμνους καθώς και ένα αποκαλυπτικό έργο που περιλάμβανε τα οράματά της. Η Δυτ. Εκκλησία την ανακήρυξε αγία στις αρχές του 18ου αι. Η μνήμη της τιμάται στις 9 Μαρτίου.

2. Α. της Γένοβας (1447 – ;). Ήταν κόρη του αντιβασιλιά της Νάπολης. Υποχρεώθηκε να παντρευτεί έναν ευγενή που κατασπατάλησε την περιουσία της. Τελικά τον εγκατέλειψε και εργάστηκε ως αδελφή στο νοσοκομείο της Γένοβας, όπου αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη φιλανθρωπία. Έγραψε δύο έργα: Διάλογος σώματος και ψυχής και Πραγματεία για το Καθαρτήριο. Η Δυτ. Εκκλησία την ανακήρυξε αγία το 1737 και η μνήμη της τιμάται στις 14 Σεπτεμβρίου.

3. Α. Λαμπουρέ (1806 – 1876). Καταγόταν από αγροτική οικογένεια και έγινε Κόρη του Ελέους το 1830. Ανακηρύχθηκε αγία το 1947 και η μνήμη της τιμάται στις 31 Δεκεμβρίου. 4. Α. Ρίτσι (16ος αι.). Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1522 ή το 1535. Σε εφηβική ηλικία μπήκε σε μοναστήρι Δομινικανών της Τοσκάνης, όπου και έγινε ηγουμένη. Λέγεται ότι θαύμαζε τον Σαβοναρόλα. Ανακηρύχθηκε αγία το 1746 και η μνήμη της τιμάται στις 2 Φεβρουαρίου.

5. Α. της Σιένα (Σιένα 1347 – Ρώμη 1380). Σε ηλικία 16 ετών, αφού υπερνίκησε πολλές δυσκολίες από μέρους των γονέων της, έγινε μοναχή στη γυναικεία μονή των Δομινικανών. Γυναίκα με μεγάλη ενεργητικότητα και με πλήρη αφοσίωση στην ασκητική ζωή αλλά και στη συμπαράσταση των ασθενών, κατέλαβε διαπρεπή θέση στην πολιτική ζωή της εποχής της. Αγωνίστηκε εναντίον της διαφθοράς της εκκλησιαστικής ζωής, για την ειρήνευση της Ιταλίας και για την επιστροφή των παπών από την Αβινιόν. Η προσπάθειά της για μια αναγκαία εκκλησιαστική μεταρρύθμιση είχε ως αποτέλεσμα να την υποπτευθούν ως αιρετική. Τελικά όμως από το έτος 1374 έμεινε, χωρίς διακοπή, στην υπηρεσία του πάπα Γρηγορίου ΙΑ’.

Το 1375-76 στάλθηκε στη Λούκα και στην Πίζα για να εμποδίσει τις πόλεις αυτές να προσχωρήσουν στην αντιπαπική συμμαχία που είχε οργανώσει η Φλωρεντία. Το επόμενο έτος στάλθηκε στη Φλωρεντία, εναντίον της οποίας ο πάπας είχε εξαπολύσει την απαγόρευση και τον αφορισμό για να κάμψει την αντίστασή της. Όταν επέστρεψε στη Ρώμη προσπάθησε μάταια να χαλιναγωγήσει την ανόητη και ασαφή πολιτική του Ουρβανού Ε’, καθώς και τη δράση των καρδιναλίων εκείνων, «αλυσοδεμένων δαιμόνων στερουμένων του φωτός της αληθείας, βυθισμένων στο ψεύδος της αγάπης του εαυτού τους», οι οποίοι ακριβώς το 1378 είχαν εγκαινιάσει το μεγάλο σχίσμα μέσα στη Δυτική Εκκλησία με την εκλογή του αντιπάπα Κλήμη Ι’.

Από τα έργα της Α. σώζεται ένας Διάλογος της Θείας Προνοίας και μια συλλογή 381 επιστολών προς διάφορα αξιόλογα πρόσωπα της εποχής της. Οι επιστολές αυτές έχουν βασική σημασία για την ιστορική κατανόηση εκείνης της περιόδου και αποτελούν δείγμα πεζογραφίας, που τη διακρίνει μια μοναδική αδρότητα, με την άτακτη σύνταξη και την αμεσότητα της έκφρασης. Ανακηρύχθηκε αγία το 1461.

6. Α. η Σουηδή (1331 – ;). Ήταν κόρη της αγίας Μπριγκίτας. Ακολούθησε τη μητέρα της σε όλες τις περιοδείες της και, όταν η τελευταία πέθανε, αφιέρωσε τη ζωή της στην οργάνωση του τάγματος των Μπριγκιτινών. Ανακηρύχθηκε αγία το 1774 και η μνήμη της τιμάται στις 22 Μαρτίου.

Λεπτομέρεια νωπογραφίας που εικονίζει την αγία Αικατερίνη της Σιένα, έργο του Αντρέα Βάνι (Εκκλησία του Αγίου Δομίνικου, Σιένα).

II

(15ος αι.). Βυζαντινή πριγκίπισσα ονομαστή για την καλλονή της, κόρη του Ιωάννη Δ’ Κομνηνού του Καλογιάννη, αυτοκράτορα της Τραπεζούντας (1435-58). Ο πατέρας της, για να μετριάσει τις πιέσεις του Μωάμεθ Β’, συμμάχησε με τον Ουζούν Χασάν, σουλτάνο της Μεσοποταμίας και αντίπαλο του Μωάμεθ. Σε αυτόν ο Ιωάννης έδινε την Α. ως σύζυγο και την Καππαδοκία ως προίκα με τον όρο να αφεθεί η Α. ελεύθερη να ασκεί τη θρησκεία και τα ήθη της. Ο γάμος έγινε μετά τον θάνατο του πατέρα της, όταν στο θρόνο βρισκόταν ο θείος της Δαβίδ Κομνηνός (1458-61).

III

(; – 1462). Κόρη του τελευταίου Φράγκου ηγεμόνα της Αχαΐας Κεντυρίωνα Β’ Ζαχαρία Ασάνη. Τον πατέρα της πολιόρκησε και νίκησε στη Χαλανδρίτσα ο δεσπότης Θωμάς Παλαιολόγος, αδελφός του αυτοκράτορα Ιωάννη Η’, και έλαβε ως σύζυγο την Α., κληρονόμο της ηγεμονίας του Μοριά. Ο γάμος αυτός, που έγινε με επισημότητα τον Ιανουάριο του 1430 στον Μιστρά, είχε ιστορική σημασία, γιατί σήμανε το τέλος της φραγκικής κυριαρχίας στην Πελοπόννησο. Η Α. απέκτησε πέντε παιδιά, την Ελένη, τη Σοφία, τη Ζωή (σύζυγο αργότερα του τσάρου Ιβάν Γ’), τον Ανδρέα και τον Εμμανουήλ. Πέθανε στην Κέρκυρα στις 6 Αυγούστου 1462 και τάφηκε στην εκεί μονή των αγίων Ιάσονα και Σωσιπάτρου.

IV

Όνομα βασιλισσών της Αγγλίας.

1. Α. της Γαλλίας (1401 – 1437). Κόρη του Καρόλου ΣΤ’ της Γαλλίας και της Ιζαμπό της Βαυαρίας. Παντρεύτηκε τον Ερρίκο Ε’ της Αγγλίας που σύμφωνα με τη συνθήκη του Τρουά (1420) έγινε και επίτροπος του γαλλικού θρόνου. Ο γιος της Ερρίκος ο ΣΤ’ μετά τον θάνατο του Ερρίκου Ε’ (1422) έγινε βασιλιάς και της Αγγλίας και της Γαλλίας, σύμφωνα πάντοτε με τους όρους της συνθήκης του Τρουά. Το γεγονός αυτό δυσαρέστησε τον Κάρολο Ζ’, κληρονόμο του γαλλικού θρόνου. Από το 1425 η Α. έζησε σε πλήρη απομόνωση, αλλά το 1428 παντρεύτηκε μυστικά τον Ουαλό ευγενή Όουεν Τιδόρ που θανατώθηκε αργότερα. Ο Ερρίκος Ζ’ Τιδόρ ήταν εγγονός της.

2. Α. της Αραγονίας (1485 – 1536). Κόρη του Φερδινάνδου της Αραγονίας και της Ισαβέλλας της Καστίλης. Παντρεύτηκε το 1501 τον διάδοχο του αγγλικού θρόνου Αρθούρο που πέθανε πριν προλάβει να ανέλθει στον θρόνο. Για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας η Α. παντρεύτηκε τότε τον αδελφό του Αρθούρου Ερρίκο, νέο διάδοχο του θρόνουκαι μικρότερό της κατά εφτά χρόνια. Γέννησε έξι παιδιά από τα οποία επέζησε μόνο η Μαρία. Στο μεταξύ ο Ερρίκος Η’ είχε ανέβει στον θρόνο. Η έλλειψη διαδόχου και η επιθυμία του Ερρίκου να παντρευτεί την ερωμένη του Άννα Μπόλεϊν οδήγησαν στην ακύρωση του γάμου με την Α., γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την αποσκίρτηση της αγγλικής Εκκλησίας από τον καθολικισμό και το ξέσπασμα ταραχών στην Αγγλία. Η Α. πέρασε την υπόλοιπη ζωή της απομονωμένη, με μόνη της μέριμνα την ανατροφή της κόρης της Μαρίας, που ως Μαρία Α’ ανέβηκε αργότερα στον θρόνο.

3. Α. Χάουαρντ (1522 – 1542). Πέμπτη σύζυγος του Ερρίκου Η’ της Αγγλίας. Ήταν καθολική και επηρέαζε μαζί με τον δούκα του Νόρφολκ και τους οπαδούς του, τον Ερρίκο εναντίον των διαμαρτυρομένων. Αυτό εξόργισε τον αρχιεπίσκοπο Κράνμερ που την κατηγόρησε για μοιχεία. Η Α. φυλακίστηκε και καρατομήθηκε στον Πύργο του Λονδίνου.

4. Α. Παρ (1512 – 1548). Έκτη σύζυγος του Ερρίκου Η’. Παντρεύτηκε σε τρίτο γάμο τον βασιλιά της Αγγλίας. Χάρη στη μεσολάβησή της γλίτωσαν τον θάνατο πολλοί εχθροί του Ερρίκο H’. Ήταν η μόνη γυναίκα του που έζησε μετά τον θάνατό του. Σε τέταρτο γάμο παντρεύτηκε τον Τόμας Σέιμουρ.

5. Α. Μπραγκάντσας (1638 – 1705). Κόρη του Ιωάννη Δ’ της Πορτογαλίας. Παντρεύτηκε τον βασιλιά της Αγγλίας Κάρολο Β’, στον οποίο έδωσε προίκα τη Βομβάη και την Ταγγέρη. Μετά τον θάνατο του Καρόλου η Α. επέστρεψε στην Πορτογαλία όπου αντικατέστησε, ως αντιβασίλισσα, τον ανίκανο αδελφό της Πέτρο στη διακυβέρνηση της χώρας.

Η βασίλισσα της Ρωσίας Αικατερίνη Α’, σύζυγος του Πέτρου του Μεγάλου.

Η βασίλισσα της Ρωσίας Αικατερίνη Β’, εκπρόσωπος της φωτισμένης δεσποτείας του 18ου αι.

V

Όνομα βασιλισσών της Ρωσίας.

1. Α. Α’ (1683 – 1727). Καταγόταν πιθανότατα από οικογένεια Λιθουανών χωρικών εγκαταστημένων στη Λιβονία. Μετά τη ρωσική εισβολή στην περιοχή αυτή, οδηγήθηκε το 1702 αιχμάλωτη στη Μόσχα. Εκεί την εγκατέστησε στο σπίτι του ο πρίγκιπας Μέντσικοφ, στενός συνεργάτης και φίλος του τσάρου Πέτρου του Μεγάλου, του οποίου η Α. έγινε ερωμένη το 1703 και νόμιμη σύζυγος το 1712. Γυναίκα έξυπνη, παρότι ήταν αμόρφωτη, άσκησε ευεργετική και ανασχετική επίδραση στον σύζυγό της. Από τα πολυάριθμα παιδιά τους μόνο δύο ξεπέρασαν την παιδική ηλικία: η Άννα, αργότερα δούκισσα του Χολστάιν και μητέρα του Πέτρου Γ’, και η Ελισάβετ, η κατοπινή αυτοκράτειρα. Μετά τον θάνατο του Πέτρου (1725) ανέβηκε στον θρόνο παρά την αντίθεση των παλαιών Ρώσων ευγενών, που υποστήριζαν τον νεαρό Πέτρο. Η σύντομη βασιλεία της χαρακτηρίζεται από την επιρροή του Μέντσικοφ, παρά τις απόπειρες της Α. να αποκαταστήσει κάποια ισορροπία με την είσοδο μελών της αντιπολίτευσης στο Ανώτατο Μυστικοσυμβούλιο, όργανο που είχε ιδρυθεί το 1726. Όσον αφορά την εξωτερική της πολιτική, η κυβέρνηση της Α. προσχώρησε στην αυστρο-ισπανική συμμαχία εναντίον της Ένωσης του Ανόβερου (Αγγλία, Γαλλία, Πρωσία)· το 1726 ίδρυσε στην Πετρούπολη την Ακαδημία Επιστημών.

2. Α. Β’ η Μεγάλη (Στετίνο 1729 – Αγία Πετρούπολη 1796). Πριγκίπισσα Σοφία του Άνχαλτ-Τσερμπστ πριν από τον γάμο της, παντρεύτηκε σε ηλικία 16 ετών τον διάδοχο του ρωσικού θρόνου Πέτρο του Χολστάιν, ασπάστηκε την ορθοδοξία, βαφτίστηκε και πήρε το όνομα Α. Γυναίκα εξαιρετικά έξυπνη και με μεγάλες φιλοδοξίες, επιθυμώντας να συμπληρώσει τη μόρφωση που είχε πάρει στο πατρικό της σπίτι, η Α. αφοσιώθηκε από τα πρώτα χρόνια της ζωής της στη ρωσική αυλή σε μια έντονη πνευματική εργασία, που προσανατολιζόταν στον ορθολογισμό του δυτικού διαφωτισμού και ιδιαίτερα του γαλλικού. Και ο Πέτρος επίσης, που είχε γαλουχηθεί με τις αρχές του προτεσταντισμού και ήταν θερμός θαυμαστής του Φρειδερίκου Β’ της Πρωσίας, είχε θεμελιώσει την πολιτική του σε φιλοδυτικές βάσεις. Η Α. όμως επωφελήθηκε από τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε στην αυλή και στον στρατό η πολιτική του αυτή και μετά τη συνωμοσία, που κατέληξε στον φόνο του Πέτρου, ανέβηκε στον θρόνο. Η Α. ήταν έτοιμη να κυβερνήσει σύμφωνα με το παλαιό ιδεώδες του Μεγάλου Πέτρου, να καταστήσει συμπαγέστερη και σταθερότερη τη μοναρχία, ενώ παράλληλα φιλοδοξούσε να αποκτήσει φήμη βασίλισσας με ανθρωπιστικές και φωτισμένες ιδέες. Με τη βοήθεια ικανών συνεργατών και, αφού κατέστειλε αμείλικτα τις διάφορες αντιδράσεις και εξεγέρσεις, κατόρθωσε να φέρει σε πέρας ένα βιώσιμο και συγκεκριμένο έργο, που αποτέλεσε μεγάλο βήμα στην ιστορική εξέλιξη της Ρωσίας. Την κυβερνητική της δραστηριότητα εγκαινίασε το 1767, όταν συγκάλεσε στη Μόσχα 652 αντιπρόσωπους των επαρχιών και των συντεχνιών, για να ασχοληθούν με την εκπόνηση ενός κώδικα που θα εμπνεόταν από τις νέες προοδευτικές ιδέες του Μοντεσκιέ και του Μπεκαρία. Το έργο αυτό δεν ολοκληρώθηκε και η συνέλευση διαλύθηκε, αφού αποδείχθηκε ανίκανη να προσαρμόσει τις αρχές του δυτικού διαφωτισμού στη συγκεκριμένη ρωσική πραγματικότητα. Τον ίδιο χρόνο ξέσπασε η μεγάλη λαϊκή και αγροτική εξέγερση με επικεφαλής τον κοζάκο Εμελιάν Πουγκατσόφ, η οποία αντανακλούσε σε μεγάλη κλίμακα την κακή κοινωνική κατάσταση στην οποία βρισκόταν η Ρωσία. Χρειάστηκε ολόκληρος χρόνος για να κατασταλεί η εξέγερση αυτή, που κατέληξε στη σύλληψη και θανάτωση του Πουγκατσόφ. Το 1775 η Α., σύμφωνα με τις αρχές της αποκέντρωσης και της διάκρισης των εξουσιών, καθιέρωσε τον θεσμό των κυβερνητών, ίδρυσε νέο συμβουλευτικό σώμα, το Συμβούλιο της Αυτοκρατορίας, και ύστερα προχώρησε στην απαλλοτρίωση των εκκλησιαστικών κτημάτων, στην κατοχύρωση της θρησκευτικής ελευθερίας, στη διάδοση της μόρφωσης και στη λύση των εκπαιδευτικών προβλημάτων (που σε έναν βαθμό επιλύθηκαν το 1782 με ένα σχολικό σύστημα που είχε εμπνευστεί από τα αυστριακά πρότυπα), στη μεταμόρφωση της τάξης των ευγενών, που την εποχή του Πέτρου Γ’ από ευγενείς εξ αίματος είχαν γίνει ευγενείς χάρη στις υπηρεσίες τους, και στην οργάνωση της δραστηριότητας των αστών. Το αγροτικό ζήτημα, το βασικό πρόβλημα της Ρωσίας, παρέμενε ωστόσο άλυτο και μάλιστα οξύνθηκε με την παραχώρηση γαιών και ελεύθερων χωρικών σε ευνοούμενους της αυτοκράτειρας, ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους.

Στον μεταρρυθμιστικό διαφωτισμό της Α. ωστόσο, ειδικά στον κοινωνικό τομέα, σημειώνεται μια τάση επιστροφής στην παλαιά κατάσταση, η οποία επιταχύνθηκε μετά το 1789 εξαιτίας της Γαλλικής επανάστασης. Στην εξωτερική πολιτική, η αρχικά εχθρική στάση απέναντι στην αυστρο-γαλλική συμμαχία τροποποιήθηκε το 1779: η Ρωσία προσέγγισε την Αυστρία και ήρθε σε ρήξη με τη Σουηδία και, το 1780, με την Αγγλία. Αλλά εκείνο που βασικά ενδιέφερε την κυβέρνηση της Α. ήταν η εδαφική επέκταση σε βάρος της Πολωνίας και της Τουρκίας. Παρά την εκλογή ως βασιλιά της Πολωνίας, του Στανίσλαου Πονιατόφσκι, με τον οποίον η Α. είχε προσωπικούς δεσμούς, η εχθρότητα των Πολωνών προς τις ρωσικές επεμβάσεις στα εσωτερικά τους οδήγησε τις δύο χώρες σε σύγκρουση. Τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας, το 1772, ακολούθησαν νέες αντιθέσεις και δεύτερος (1793) και τρίτος (1795) διαμελισμός, που έδωσαν στη Ρωσία την Ποδολία, την περιοχή του Μινσκ, τη Λιθουανία και την Κουρλανδία. Το πρόβλημα της επέκτασης προς τα Βαλκάνια οδήγησε, αντίθετα, σε πόλεμο με την Τουρκία, που κατέληξε σε νίκη της Ρωσίας, με αποτέλεσμα την εδαφική της επέκταση προς τοννότο (Κριμαία, Κουμπάν) και τον εποικισμό των νότιων στεπών, υπό τη διοίκηση του Ποτέμκιν, εμπνευστή του ελληνικού σχεδίου, που απέβλεπε στην εκδίωξη των Τούρκων από την Ευρώπη (βλ. λ. Κατσώνης, Ορλόφ). Έτσι ξεπρόβαλαν το Εκατερινοσλάβ, η Οδησσός, η Χέρσων, η Σεβαστούπολη, και άρχισε το ρωσικό εμπόριο στον Εύξεινο Πόντο.

Η θαυμαστή εργατικότητα της Α. δεν περιοριζόταν στη διακυβέρνηση του κράτους, όπως μαρτυρούν η λαμπρή και πολύμορφη λογοτεχνική της δραστηριότητα, έστω και περιορισμένης αξίας, και προπάντων η αλληλογραφία της, όχι μόνο με πολιτικές προσωπικότητες, αλλά και με ανθρώπους των γραμμάτων και φιλόσοφους, όπως ο Βολτέρος, ο Ντιντερό και ο Φρειδερίκος Γκριμ. Η ιδιωτική της ζωή υπήρξε ταραχώδης και κάθε άλλο παρά υποδειγματική. Σοβαρές υπήρξαν οι συγκρούσεις της με τον γιο της μεγάλο δούκα Παύλο, τον μετέπειτα τσάρο ΠαύλοΑ’. Πεθαίνοντας η Αικατερίνη άφησε τη Ρωσική αυτοκρατορία στερεά εδραιωμένη μέσα στο σύνολο των ευρωπαϊκών δυνάμεων.

VI

Όνομα βασιλισσών της Σουηδίας.

1. Α. Ζαγκελόν (1526 – 1588). Κόρη του βασιλιά της Πολωνίας Σιγισμούνδου Α’. Παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Ιωάννη της Σουηδίας. Ακολούθησε την τύχη του συζύγου της και όταν ο τελευταίος ήλθε σε ρήξη με τον αδελφό του βασιλιά της Σουηδίας Ερρίκο ΙΔ’. Το 1569 όμως ο Ερρίκος εκθρονίστηκε και τη θέση του πήρε ο Ιωάννης με την Α. βασίλισσα. Άσκησε μεγάλη επίδραση σε αυτόν και τον μύησε στον καθολικισμό.

2. Α. Μανσντότερ (1550 – 1612). Σύζυγος του ΕρρίκουΙΔ’, βασιλιά της Σουηδίας. Όταν ο Ερρίκος ανατράπηκε από τον αδελφό του Ιωάννη και φυλακίστηκε η Α. ακολούθησε την τύχη του συζύγου της έως τον θάνατό του (1573). Στη συνέχεια τής παραχωρήθηκε φέουδο στη Φιλανδία.

3. Α. Στένμποκ (1535 – 1612). Τρίτη σύζυγος του Γουσταύου Βάζα, βασιλιά της Σουηδίας. Ο γάμος έγινε παρά την αντίδραση του κλήρου. Η Α. ήταν πολύ αγαπητή στον λαό για τη φιλανθρωπική της δράση.

VII

Όνομα πριγκιπισσών της Ευρώπης.

1. Α. η ηρωική (16ος αι.). Γερμανίδα κόμισσα. Παντρεύτηκε σε ηλικία 15 ετών τον ηγεμόνα του Σβάρτσμπουργκ Ερρίκο, ο οποίος εισήγαγε το 1531 στην ηγεμονία του τον προτεσταντισμό. Μετά τον θάνατο του συζύγου της η Α. αντιμετώπισε θαρραλέα τον καθολικό αυτοκράτορα Κάρολο Ε’, ο οποίος προσπάθησε να τη μεταστρέψει. Λέγεται ότι μόνη της ταπείνωσε τους στρατηγούς του Καρόλου στον πύργο της και, όταν αυτοί της απάντησαν προσβλητικά, τους ανάγκασε να επανορθώσουν. Γι’ αυτό ονομάστηκε ηρωική και ενέπνευσε πολλούς ποιητές και συγγραφείς (Σίλερ κ.ά.) να γράψουν γι’ αυτήν.

2. Α. Παυλόβνα (; – 1819). Κόρη του τσάρου Παύλου Α’της Ρωσίας. Σε πρώτο γάμο παντρεύτηκε τον μεγάλο δούκα του Ολδεμβούργου και σε δεύτερο τον Γουλιέλμο της Βυρτεμβέργης.

3. Α. της Βυρτεμβέργης (1783 – 1835). Κόρη του Φρειδερίκου Α’ της Βυρτεμβέργης. Παντρεύτηκε τον Ιερώνυμο Βοναπάρτη, νεότερο αδελφό του Ναπολέοντα.

4. Α. των Βουρβόνων (1558 – ;). Αδελφή του Ερρίκου Δ’ της Γαλλίας, κόρη του Αντωνίου των Βουρβόνων. Διαμαρτυρόμενη, αναγκάστηκε να ασπαστεί τον καθολικισμό ύστερα από τη σφαγή του Αγίου Βαρθολομαίου. Αργότερα επανήλθε στο παλαιό της δόγμα. Εξαναγκάστηκε από τον Ερρίκο Δ’ να παντρευτεί τον διάδοχο της Λορένης. Πέθανε τέσσερα χρόνια μετά τον γάμο της.

VIII

(1913 –). Ελληνίδα πριγκίπισσα. Τελευταίο παιδί του Κωνσταντίνου Α’. Το 1947 παντρεύτηκε τον Άγγλο συνταγματάρχη Μπράντραμ.